Àpi-fèr
Smyrnium olusatrum
Apiaceae Umbelliferae
Autre noum : Àpi-bouscas.
Noms en français : Maceron, Maceron potager.
Descripcioun :Se rescontro pulèu dins li relarg pas trop liuen de la mar nostro, mounte trachis proche dis oustau e dins li baragno. Es uno grando planto, forto, emé la cambo boutisso en li fueio 3 cop divisado en 3 fueioun. Lou brout (oumbello) caup de 5 à 15 rai. Lou fru èi negre un cop madur, de 5 à 7 mm.
Usanço :Es uno bono planto cultivado desempièi de tèms e un pau óublidado. Tout se pòu manja dins la planto, cue o crus : la racino, li fueio, li pecou, li flour (chaplado dins l'ensalado), li tijo (pelado). Èi peréu di proun vertuouso, ajudo à la digestioun e à manja, fai pissa, èi bono contro lou mau d'os. Tambèn l'àpi-fèr èi depuratiéu...
Port : Grando erbo
Taio : 0,5 à 1,5 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Smyrnium
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 7 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Abriéu à jun
Liò : Baragno
- Escoumbre e proche dis oustau
- Ermas
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterranenco-Atlantico
Ref. sc. : Smyrnium olusatrum L., 1753
Cremai(-reiau)
Galeopsis tetrahit
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Ourtigo(-reialo).
Noms en français : Galéopsis tétrahit, Ortie royale.
Descripcioun :Planto peludo e drecho de l'an que trachis dins li prado umido di relarg mountagnous. La baso di péu èi roundo e la cambo èi gounflo souto li nous. Li fueio, óupousado, soun bèn verdo emé li bord denta. Li flour soun blanco mai o mens tacado de roso o toutalamen roso.
Usanço :Planto vertuouso que sougno lou tussi, saro li plago e ajudo à pissa. En Poulougno, li fueio èron manjado cuecho e servido emé de tartiflo, de farino de civado emé de la o de burre.
Port : Erbo
Taio : 20 à 100 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Galeopsis
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 22 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Mountagno mejano
- Basso mountagno
- Colo
- Prado umido
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Galeopsis tetrahit L., 1753